Polska Chemia 2020

Rok 2020 był trudny nie tylko dla przemysłu, pandemia COVID-19 wpłynęła na praktycznie każdy obszar życia. Jednak ostatnie 12 miesięcy, to nie tylko koronawirus, poza epidemią w sektorze chemicznym wiele się działo – warto chociażby wymienić zielone ambicje UE i coraz powszechniejsze zastosowanie technologii 4.0 w przemyśle. Poniżej przedstawiamy pięć zagadnień, które zdaniem dr. inż. Tomasza Zielińskiego, Prezesa Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPC) były najważniejsze dla sektora w 2020 roku.

2020 r. w Polskiej Chemii

1. Praktycznie każde tegoroczne podsumowanie zaczyna się od pandemii COVID-19 i Polska Chemia nie jest w tym przypadku wyjątkiem. Epidemia koronawirusa pokazała jak wiele zależy od produktów wywodzących się z sektora chemicznego, uwzględniając choćby tak ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa towary jak preparaty do dezynfekcji, środki ochrony osobistej czy leki. Pierwsze problemy w sektorze chemicznym pojawiły się, gdy transport został utrudniony przez zamknięcie granic, a firmy wysłały znaczną część swoich pracowników na tzw. postojowe. Należy pamiętać, że Polska Chemia to złożone procesy produkcyjne, których nie można nagle wyłączyć. Najgorszą sytuację zaobserwowaliśmy w kwietniu tego roku, wtedy wartość produkcji sprzedanej w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej spadła aż o ok. 7 mld PLN, czyli prawie o 30 proc. W trzecim kwartale sytuacja się poprawiła i wróciła do poziomu podobnego jak w 2019 roku. Warto dodać, że według danych Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego (Cefic) polski sektor chemiczny najlepiej sobie poradził z pandemią spośród krajów UE. Nie dysponujemy jeszcze w prawdzie danymi za ostatnie miesiące 2020 r., można spodziewać się spowolnienia związanego z drugą falą pandemii, jednak nie powinno ono w znacznym stopniu pogorszyć sytuacji w Polskiej Chemii.
2. Europejski Zielony Ład to już stały element funkcjonowania każdego sektora, a zwłaszcza energochłonnego. Znacznie wpływa on też na Polską Chemię, która pełni strategiczną rolę dla całej gospodarki, stanowiąc ok. 17 proc. udziału w całości przemysłu. W 2020 roku podniesiono do 55 proc. wartości już i tak bardzo ambitnych celów ograniczenia emisji do 2030 r., co wymusza na firmach niemalże natychmiastowe wdrożenie innowacyjnych, ale jednocześnie bardzo kosztownych technologii. Polityka klimatyczna UE może przyczynić się do rozwoju Polskiej Chemii, jednak proponowane zmiany powinny być wprowadzane w sposób uwzględniający sytuację gospodarczą poszczególnych państw oraz spowolnienie wywołane pandemią COVID-19. Nie bez znaczenia są też mechanizmy osłonowe, jak np. graniczny podatek węglowy, które muszą ochronić konkurencyjność firm z branży chemicznej w Europie. Polityka klimatyczna UE zmierza do tego, aby wyeliminować emisję dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych. Chemia to jeden z tych sektorów, w których najtrudniej zredukować emisje. Wszyscy muszą być przygotowani, że ceny emisji dwutlenku węgla mogą być nadal wysokie. Wyzwaniem jest nie tylko wysokość cen, ale przede wszystkim ich zmienność w systemie EU ETS. Wprowadzenie m.in. mechanizmów ułatwiających ich przewidywalność pomogłoby Polskiej Chemii w realizacji celów EZŁ.
3. Polska Chemia stawia na innowacyjność i w coraz większym zakresie wdraża technologie 4.0. Z badania przeprowadzonego przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego w 2020 r. wśród swoich członków, wynika że aż 79 proc. badanych wdrożyło w ciągu ostatnich 5 lat technologie 4.0 poprawiające funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Dodatkowo w 46 proc. ankietowanych firmach został opracowany plan transformacji w kierunku rozwoju Przemysłu 4.0, a 18 proc. jest w trakcie jego przygotowywania. Otrzymane dane dobrze świadczą o Polskiej Chemii i wyraźnie pokazują, że jej dążenia do zwiększenia poziomu innowacyjności i wdrażania nowoczesnych rozwiązań cyfrowych. Jedynie 3 proc. ankietowanych odpowiedziało, że w ich firmie nie odbywa się inicjowanie i wdrażanie rozwiązań Przemysłu 4.0, a 11 proc. nie miało takiej wiedzy. W 43 proc. badanych przedsiębiorstw transformacja cyfrowa jest elementem przyjętej, długoterminowej strategii, w 29 proc. firm odpowiadają za nią wybrane osoby (liderzy zmian cyfrowych), a w 14 proc. ma ona charakter spontaniczny, w zależności od bieżących potrzeb przedsiębiorstwa.
4. W październiku 2020 r. Komisja Europejska opublikowała Strategię UE w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważonego rozwoju. Celem tego dokumentu jest zwiększenie bezpieczeństwa oraz osiągnięcie zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń na rzecz nietoksycznego środowiska, które jest celem rozwiązań zawartych w Europejskim Zielonym Ładzie. Nowa strategia niesie ze sobą wiele wyzwań dla sektora chemicznego i jest szeroko komentowana w całej Europie. Nowy dokument ma docelowo zwiększyć ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed niebezpiecznymi substancjami. Wprowadza m.in zakaz stosowania najbardziej szkodliwych chemikaliów w takich artykułach jak zabawki, kosmetyki czy ubrania, z wyjątkiem, gdy jest to niezbędne dla społeczeństwa. Strategia UE jest zupełnie nowym dokumentem, a warto dodać, że istniejące regulacje dotyczące chemikaliów w Unii Europejskiej składają się z ponad 40 aktów prawnych, obejmujących cały łańcuch wartości i pełen cykl życia chemikaliów. Niezbędna wydaje się więc harmonizacja porządku prawnego, która najlepiej posłuży realizacji celów unijnych.
5. 16 września 2020 r. odbyła się 7. edycja Kongresu Polska Chemia, który jest jednym z najważniejszych w branży w tej części Europy. Pandemia wpłynęła także na formułę wydarzenia, która w 2020 roku odbyła się w formie innowacyjnego programu telewizyjnego online. Agenda kongresu skupiła się wokół trzech obszarów tematycznych: gospodarka, środowisko, człowiek. W trakcie debat i paneli poruszane były zagadnienia, które są obecnie najważniejsze dla sektora chemicznego i całego przemysłu, uwzględniając oczywiście wpływ pandemii COVID-19. Podczas wydarzenia poruszono także wiele innych kwestii, takich jak: inwestycje, innowacje, rozwój kadr, transport i dystrybucja oraz technologie 4.0. W trakcie kongresu udział wzięło blisko 70 prelegentów – ekspertów ze świata administracji, nauki, mediów i biznesu.

Polecamy także Raport „Przemysł chemiczny w Polsce – pozycja, wyzwania i perspektywy”. Publikacja ta została przygotowana przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego w celu zaprezentowania aktualnej pozycji polskiego przemysłu chemicznego w odniesieniu do globalnych trendów kształtujących całą gospodarkę, kluczowych szans i wyzwań, które stoją przed sektorem, ze szczególnym uwzględnieniem zmian regulacyjnych, które są jednym z czynników najsilniej wpływających na branżę. Raport PIPC zawiera kluczowe wnioski z analizy danych statystycznych (m.in. GUS i CEFIC) oraz zredagowane wyniki badań przeprowadzonych wśród członków Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, których celem było zebranie informacji i opinii wspierających analizy rynkowe oraz identyfikacja prognozowanych kierunków zmian w przemyśle.

Link do raportu: https://bit.ly/3loMJPe