Rozmowy o Chemii: Własność intelektualna w Programie INNOCHEM

 Rozmowy o Chemii: Własność intelektualna w Programie INNOCHEM

Prezentujemy kolejny wywiad z cyklu „Rozmowy o Chemii”. Tym razem dr inż. Sylwia Błażej-Sosnowska, rzecznik patentowy, Starszy Specjalista ds. Badań Patentowych w Kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi opowiada o kryteriach merytorycznych przy ocenie wniosków, a także o własności intelektualnej w Programie Sektorowym INNOCHEM.

 

28 kwietnia 2017 r. kończy się nabór wniosków do Programu INNOCHEM. Oprócz oceny formalnej wniosek musi spełniać kryteria oceny merytorycznej. Aspekty gospodarczo-biznesowe dla innowacyjnych projektów bez wątpienia dotykają wątków własności intelektualnej…

dr inż. Sylwia Błażej-Sosnowska, rzecznik patentowy, Starszy Specjalista ds. Badań Patentowych w Kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi: Faktycznie, w ramach kryteriów merytorycznych, obok prac B+R adekwatnych do zaplanowanego celu, wpisujących się w Krajową Inteligentną Specjalizację, odpowiedniego doboru osób do zespołu badawczego, oceny zapotrzebowania rynkowego na wyniki projektu, w Programie INNOCHEM należy spełnić także kryteria oceny gospodarczo-biznesowej związane z innowacyjnością i wdrożeniem rezultatów projektu.

By wniosek został pozytywnie rozpatrzony, projekt musi dotyczyć innowacji produktowej lub procesowej, a także musi być uregulowana kwestia praw własności intelektualnej do rezultatów projektu (jeśli IP stanowi barierę dla wdrożenia rezultatów projektu, nie może być on oceniony pozytywnie). Natomiast parametr nowości rezultatów projektu i ich wdrożenia na terytorium Polski jest punktowany odpowiednio od 0-5 i 0-3. Kryteria oceny formalnej, jak i merytorycznej mają wpływ na dalszy los projektu w machinie oceniającej NCBiR. Nie bez znaczenia jest zatem odpowiednie zaplanowanie i udokumentowanie wyżej wymienionych kwestii.

Jakie zatem analizy związane z IP należałoby przeprowadzić, aby móc opracować wniosek, który przejdzie pozytywnie ocenę ekspertów NCBiR?

Dla ustalenia, czy własność intelektualna nie stanowi bariery dla wdrożenia rezultatów projektu (w kontekście uprawdopodobnienia, że brak jest dostępnych i objętych ochroną rozwiązań, technologii, wyników prac B+R, których istnienie uniemożliwiałoby albo czyniło niezasadnym przeprowadzenie zaplanowanego wdrożenia wyników projektu), konieczne jest przeprowadzenie badania stanu techniki pod kątem oceny czystości patentowej co najmniej na terytorium Polski. Analizę stanu techniki należy również przeprowadzić pod kątem innowacyjności zaplanowanych rezultatów projektu. Opierając się na opisach patentowych znanych wynalazków łatwej jest wyeksponować nowe cechy produktu czy technologii opracowywane przez wnioskodawców oraz przewidzieć efektywny sposób ochrony własności intelektualnej, zabezpieczający przed skopiowaniem lub nieuprawnionym wykorzystaniem wyników projektu.

Pamiętajmy, że we wniosku należy wskazać, w oparciu o jakie bazy danych (patentowe i publikacji) zostało przeprowadzone badanie stanu techniki i na podstawie jakiej strategii poszukiwania (klasy patentowe, słowa kluczowe) otrzymano takie, a nie inne wyniki. Z pewnością badanie patentowe przeprowadzone w oparciu o zaawansowane narzędzia poszukiwawcze obejmujące kolekcje światowej literatury patentowej będą mile widziane.

Ocena aktywów własności intelektualnej posiadanych przez wnioskodawcę pozwoli ustalić, czy dysponuje on prawami własności intelektualnej i przemysłowej niezbędnymi do prowadzenia prac B+R zaplanowanych w projekcie. Już na etapie składania wniosku może się okazać, że niezbędne będzie uregulowanie praw IP np. pomiędzy twórcami a uprawnionym z patentu, z którego zamierza korzystać wnioskodawca albo praw autorskich do programu komputerowego, który ma kontrolować proces technologiczny opracowywany w projekcie.

Należy również pamiętać, że wprowadzenie wyników prac do własnej działalności gospodarczej, udzielenie licencji na korzystanie z przysługujących wnioskodawcy praw własności przemysłowej, czy sprzedaż praw do wyników tych prac w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy wiąże się nieodzownie ze skonstruowaniem odpowiednich umów. Sposób ujęcia kwestii własności intelektualnej w takich umowach ma ogromne znaczenie.

Do kogo może zwrócić się wnioskodawca o pomoc w takich analizach? Co stanie się, jeśli w trakcie analiz okaże się, że pierwotna wizja pomysłu nie jest innowacyjna albo wprowadzając produkt lub technologię na rynek wnioskodawca może wejść w konflikt ze swoim konkurentem? 

Nie zapominajmy, że w zespołach podmiotów ubiegających się o dofinansowanie często są naukowcy, którzy zwykle potrafią przeprowadzić wstępne badania patentowe posługując się ogólnodostępnymi bazami patentowymi. Naukowcom brak jednak jest wiedzy dotyczącej prawa patentowego i nie zawsze wnioski wyciągane z takiego rozeznania są właściwe. 

Gorzej, jeśli wnioskodawca zupełnie zaniedba badania literatury patentowej opierając się tylko na publikacjach naukowych albo wiedzy dotyczących podobnych rozwiązań na rynku polskim. Wtedy zderzenie z realiami rynkowymi tak w Polsce, jak i na świecie mogą być bolesne – zarówno, gdy okaże się, że po latach prac B+R opracowali produkt, który narusza cudzy patent, jak i zwyczajnie nie jest innowacyjny.

Profesjonalna pomoc wykwalifikowanych specjalistów w aspektach własności intelektualnej może być kluczowa dla pozytywnych losów wniosku w Programie INNOCHEM (i nie tylko w nim) i późniejszej jego realizacji. Doświadczenie wskazuje, że w wyniku badania patentowego, wstępne założenia rezultatów projektu mogą nie spełniać wymagań stawianych w INNOCHEM-ie. Nie jest to jednak „gwóźdź do trumny” dla samego wniosku. Przy dobrej współpracy rzecznika patentowego i wnioskodawcy jest to pole do wypracowania zmodyfikowanych założeń całego przedsięwzięcia tak, aby uniknąć zarzutów ekspertów NCBiR. Taki tryb pracy pomoże skutecznie wyjść naprzeciw wymogom INNOCHEM-u i jednocześnie opracować rozwiązania, które można łatwo skomercjalizować po ukończeniu projektu.

Posty pokrewne