Aktualizacja ws. PFAS – rozszerzony zakres i dodatkowe warianty regulacyjne

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) opublikowała zaktualizowaną wersję propozycji uniwersalnego ograniczenia stosowania per- i polifluoroalkilowych substancji (PFAS) w ramach rozporządzenia REACH. Dokument został przygotowany przez urzędy ds. REACH z Danii, Niemiec, Niderlandów, Norwegii i Szwecji, które były odpowiedzialne za pierwotne dossier, złożone w styczniu 2023 r.

Aktualizacja jest wynikiem przeanalizowania ponad 5 600 komentarzy zgłoszonych podczas konsultacji publicznych w 2023 r. Stanowi ona podstawę dalszych prac komitetów naukowych ECHA: RAC (ds. oceny ryzyka) oraz SEAC (ds. analizy społeczno-ekonomicznej).

Zakres zmian

W nowej wersji dokumentu:

• rozszerzono zakres o osiem dodatkowych sektorów, dotychczas nieujętych wprost w propozycji: druk, uszczelnienia, maszyny, zastosowania medyczne (np. opakowania i substancje pomocnicze w farmaceutykach), wojsko, materiały wybuchowe, tekstylia techniczne oraz szersze zastosowania przemysłowe (np. rozpuszczalniki i katalizatory),
• dodano nowe warianty regulacyjne – obok dotychczas rozważanego pełnego zakazu (RO1) oraz zakazu z derogacjami czasowymi (RO2), zaproponowano alternatywne opcje umożliwiające kontynuację wytwarzania, wprowadzania do obrotu lub stosowania PFAS w określonych przypadkach, pod warunkiem skutecznego kontrolowania ryzyka.

Te warianty zostały ocenione m.in. w odniesieniu do zastosowań PFAS w procesach produkcyjnych, transporcie, elektronice i półprzewodnikach, energetyce, uszczelnieniach, maszynach i tekstyliach technicznych.

Znaczenie dla procesu

Polska Izba Przemysłu Chemicznego konsekwentnie podkreślała, że całkowity zakaz PFAS bez realnych derogacji groziłby paraliżem w wielu sektorach strategicznych. W przesyłanych stanowiskach Izba zwracała uwagę na potrzebę uwzględnienia zastosowań krytycznych, dla których brak jest zamienników.

– Zakres zmian jest obszerny i wymaga szczegółowej analizy, jednak odbieramy go jako krok w dobrą stronę. Szczególnie pozytywnie oceniamy otwartość na dodatkowe warianty regulacyjne, które mogą pozwolić na utrzymanie niektórych zastosowań PFAS w ściśle kontrolowanych warunkach. To daje nadzieję na bardziej proporcjonalne i racjonalne podejście do regulacji – zaznaczył Szymon Domagalski, Radca ds. Regulacji w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego.

Dla dalszego procesu legislacyjnego aktualizacja oznacza, że:

• RAC i SEAC dysponują szerszym materiałem dowodowym, który pozwoli na bardziej zróżnicowaną i proporcjonalną ocenę,
• Komisja Europejska otrzymuje większą elastyczność – możliwe będzie przyjęcie rozwiązań nieopartych wyłącznie na zakazie, ale także dopuszczających zastosowania pod ścisłą kontrolą,
• dla przemysłu to sygnał, że część postulatów – w tym zgłaszanych przez PIPC – została uwzględniona, co zwiększa szanse na uniknięcie poważnych zakłóceń w łańcuchach wartości.

Oficjalny harmonogram dalszych prac nie został jeszcze ogłoszony, jednak biorąc pod uwagę skalę procesu, można oczekiwać, że opinie komitetów ECHA zostaną przyjęte nie wcześniej niż w 2026 r. Ostateczna decyzja należeć będzie do Komisji Europejskiej i państw członkowskich.

Z treścią komunikatu ECHA oraz dokumentacją można zapoznać się na stronie: https://echa.europa.eu/fr/-/echa-publishes-updated-pfas-restriction-proposal