Dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC, na XXXIII Forum Ekonomicznym w Karpaczu

Od 3 do 5 września 2024 r. w Karpaczu odbyło się XXXIII Forum Ekonomiczne. Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, dr inż. Tomasz Zieliński, wziął udział w panelu dyskusyjnym „Zmierzch ropy – mrzonka czy realny scenariusz?”, zorganizowanym drugiego dnia wydarzenia w ramach Strefy Biznesu Polska Press. Prowadzącym panelu był Wojciech Jakóbik, Założyciel Ośrodka Bezpieczeństwa Energetycznego, a w dyskusji wzięli udział również Piotr Szlagowski-Budacz, Dyrektor Strategii z Qemetica, Aneta Wilmańska, p.o. Dyrektora Przedstawicielstwa w Brukseli ORLEN oraz dr Leszek Wiwała, Prezes Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego.

Zmierzch ropy naftowej

Ropa naftowa jest budulcem gospodarki i nie dotyczy jedynie paliw, ale także tworzyw syntetycznych czy innych obszarów, gdzie jest ona niezbędna. Na pytanie o podejście do stwierdzenia, że nadchodzi „zmierzch ropy” Prezes Zarządu PIPC odpowiedział, że nie wyobraża sobie, aby ten zmierzch nastąpił definitywnie. Paliwa stanowią duży i istotny procent całkowitego przerobu ropy. W dużej skali jest ona wykorzystywana również w produkcji surowców czy półproduktów stosowanych w różnych obszarach. Trudno wyobrazić sobie nagłe zerwanie wszystkich łańcuchów wartości, ponieważ są to zależności wielu firm i produktów, z których korzysta każdy.

W przypadku poszukiwania „zielonych zamienników” Prezes Zieliński zwrócił uwagę na cele Komisji Europejskiej, która stawia na wprowadzanie gospodarki obiegu zamkniętego, aby odejść od paliw kopalnych. W jego ocenie nie jest to natomiast obecnie realizowane na zadowalającą skalę.  Podkreślił, że blisko 25 lat, które pozostało do 2050 r. (do którego – według założeń Komisji Europejskiej – Europa miałaby być neutralna klimatycznie) może okazać się niewystarczające, aby przestawić potężny, globalny sektor przemysłowy na to, by dostarczał „zielone” produkty. Nie ma jednak wątpliwości, że przemysł ulegnie przemodelowaniu, natomiast należy podejść do zmian realnie. Dr inż. Tomasz Zieliński zaznaczył, że produkcja ropy na świecie w 2023 r. wynosiła ok. 4,53 mld ton, co stanowiło wzrost względem poprzedniego roku, mimo wyznaczonych celów związanych z zieloną transformacją.

Przepis na realizację celów zielonej transformacji

Mając na uwadze, że Stany Zjednoczone, podobnie jak Chiny, przez lata stały się wiodącym producentem ropy, a Rosja utrzymywała się na podobnym poziomie, na pytanie: czy Europa sama nie stawia sobie celów, których nie będzie w stanie zrealizować, Prezes Zarządu PIPC zaprzeczył, dodając jednocześnie, że obecnie jednak, ze względu na ograniczenia czasowe oraz przeciwności rynkowe i geopolityczne przedsiębiorstwa nie mają możliwości całkowitego skupienia się na realizacji „zielonych” celów.

Prezes Zieliński zwrócił uwagę, że rynek musi zostać zreformowany. Zasugerował, że ograniczenia dotyczące wykorzystania ropy mogą ulec zmianie, a przyszłość może polegać na bardziej efektywnym jej wykorzystaniu. Zamiast zmniejszać zużycie, można byłoby skupić się na lepszych technologiach, większych strumieniach produkcji oraz technologiach wychwytywania i zawracania CO₂. Dodatkowo, wykorzystanie gazu ziemnego jako paliwa przejściowego może pomóc osiągnąć cele klimatyczne. Jednocześnie Prezes podkreślił, że Europa nie powinna działać w tej kwestii sama, ponieważ obecne regulacje prowadzą do napływu tanich produktów z Chin, destabilizując rynek.

Obecnie jakość produktów w wielu przypadkach się zrównała. Chiny stały się centrum produkcji światowej, a wojna gospodarcza jest realna. Kluczem natomiast jest to, żeby Komisja Europejska zrozumiała, że jest to poważne wyzwanie dla Europy. Ryzyko modelu w którym funkcjonuje obecnie KE, może spowodować, że Europa faktycznie może stać się rynkiem zbytu tańszych przedsiębiorców.

Na koniec rozmowy Prezes Zieliński podkreślił, że branży chemicznej są potrzebne tanie oraz stabilne źródła energii (włączając w to energię atomową i OZE), dzięki której przemysł będzie mógł rozwijać inne technologie, takie jak np. zielony wodór.

Manifest Polskiej Chemii

Branża chemiczna doświadcza przeregulowania, co znacząco przekłada się na możliwości rozwoju i inwestowania, a także konkurencyjność. W związku z tym w czerwcu br. Polska Izba Przemysłu Chemicznego opublikowała Manifest Polskiej Chemii. To zbiór postulatów i propozycji najważniejszych działań, których realizacja mogłaby pomóc w zakresie odbudowy konkurencyjności przemysłu chemicznego. To także zaproszenie dla administracji krajowej i unijnej do współpracy oraz wspólnego pochylenia się nad newralgicznymi aspektami funkcjonowania branży. Manifest porusza zagadnienia zebrane w 6 filarach: Ochrona Rynku, Transformacja Energetyczna, Zrównoważona Chemia, Gospodarka Cyrkularna, Sprzyjające Regulacje i Przyszłość Polskiej Chemii. Prezes Zarządu PIPC zapowiedział, że dokument będzie również adresowany przez branżę chemiczną w ramach prezydencji Polski w Radzie UE.

Autorem zdjęć jest Polska Press Grupa.