Jak znaleźć równowagę między wyścigiem konkurencyjnym, oczekiwaniami rynku a zielonymi regulacjami? Jak korzystać z technologii, które są początkowej fazie? Rozmowa z Kamilem Majczakiem, Prezesem Zarządu CIECH S.A.

W obliczu globalnych wyzwań, jakie niesie 2024 rok, przedsiębiorstwa stają przed koniecznością adaptacji i poszukiwania nowych dróg rozwoju. Znalezienie balansu między oczekiwaniami klientów, celami środowiskowymi  i utrzymaniem własnej konkurencyjności to najtrudniejsze z czym dziś się mierzą. Ostatnie kilkanaście miesięcy było dla europejskiego przemysłu trudnym czasem. Wzrost cen surowców, zakłócenia łańcuchów dostaw, coraz bardziej restrykcyjne regulacje środowiskowe, wahania popytu, a także napięta sytuacja geopolityczna na świecie i galopująca inflacja, nasiliły impas, którego skutki wiele sektorów gospodarki odczuwa do dziś.

Jak wygląda sytuacja rynkowa jednej z czołowych firm chemicznych w Polsce i znaczącego gracza na rynku europejskim – Grupy CIECH? Czy firma poradziła sobie rynkowymi i geopolitycznymi zawirowaniami ostatnich kilkunastu miesięcy? Co planują, żeby poprawić swoją pozycję w obliczu zmieniających się globalnych trendów? A co z nową strategią?

Zapraszamy do lektury wywiadu z Kamilem Majczakiem, Prezesem Zarządu CIECH S.A. Rozmowę przeprowadziła Barbara Oksińska, dziennikarka Business Insider Polska, podczas Chemicznego Otwarcia Roku 2024, zorganizowanego przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego 11 marca w Warszawie. Spotkanie odbyło się w ramach Kampanii Polska Chemia.

Barbara Oksińska, dziennikarka Business Insider Polska: W jakim nastroju wszedł Pan w Nowy Rok? Jak rozpoczął się ten rok dla spółki? Czy widać poprawę sytuacji rynkowej w Waszych głównych biznesach? Jak to wygląda w CIECH-u?

Kamil Majczak, Prezes Zarządu, CIECH S.A: Myślę, że poprzedni rok, co Pan Prezes (dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC, przyp. red.) zaznaczał, był niełatwy dla branży. Myślę, że było widać spowolnienie. My operujemy na różnych rynkach i patrząc zarówno od sektora budownictwa poprzez konsumenta, do rynku środków ochrony roślin jak i rolnictwa, było widać wyraźne spowolnienie. Zmiana daty nie przyniosła żadnych diametralnych zmian; 1 stycznia nie przyniósł nowych, wieści. Na przykładzie gospodarek europejskich widać, że chociaż Polska ma ostatnio coraz lepsze statystyki, to nasz silny sąsiad po drugiej stronie Odry (gospodarka niemiecka), nie napawa optymizmem. Nasze uzależnienie gospodarcze, uzależnienie naszej chemii od tego, jak wygląda sytuacja w Niemczech, jest bardzo duże. My bardzo aktywnie reagujemy i jesteśmy w sytuacji podobnej jak branża chemiczna, gdzie trzeba zachować balans reakcji krótkoterminowej, dążenia do efektywności, poprawy pozycji kosztowej, odnalezienia się w tej trudnej sytuacji gospodarczej, z tym że nadal trzeba inwestować w rozwój, patrzeć na zrównoważone trendy. Zielony Ład popycha gospodarkę, czego oczekują konsumenci, więc ważne jest odpowiednie zachowanie balansu pomiędzy tym, co możemy zrobić krótkoterminowo, a tym, co musimy zrobić, żeby długoterminowo budować konkurencyjność i innowacyjność naszego przedsiębiorstwa w całym kontekście gospodarczym i tego, co się w makroekonomii dzieje.

Barbara Oksińska: Jaki jest plan na ten rok? Co CIECH zrobi, żeby poprawić swoją pozycję na tym mocno konkurencyjnym rynku?

Kamil Majczak:  Mamy kilka biznesów i w naszym głównym biznesie sodowym stawiamy na efektywność. Jest to biznes energochłonny, wymaga dużo wartości energetycznej włożonej w produkcję sody kalcynowanej, sody oczyszczonej, więc stawiamy przede wszystkim na efektywność naszych zakładów. Oczywiście, planujemy odejście od węgla i dalsze wprowadzanie bardziej zrównoważonego miksu energetycznego, więc w tym roku zaczynamy współspalanie biomasy, wchodzimy w nowy surowiec, który ma pomóc nam trochę odejść od węgla. Patrzymy, jak dalej poprawiać proces, automatyzować go, żeby tę efektywność utrzymywać na jak najwyższym poziomie. Z drugiej strony mamy biznesy,  jak np. biznes solny, gdzie mieliśmy największą inwestycję w nową warzelnię soli w Niemczech, zatem wchodzimy na rynki zachodnie z nową sprzedażą i z sukcesami budujemy ten biznes. Mamy trendy rozwojowe, gdzie inwestycje, które realizowaliśmy w poprzednich latach, mają coraz większe przełożenie na biznes dzisiaj. I widzimy, że z sukcesem jesteśmy w stanie rozwijać się na rynkach europejskich, konkurując czy to na rynku środków ochrony roślin, krzemianów, czy soli, z konkurentami poza Polską.

Barbara Oksińska: Idąc dalej, jak już wspominałam, eksperci twierdzą, że w ciągu 10 lat polska chemia bez zielonych inwestycji, bez zielonych produktów, bez zielonej energii po prostu sobie nie poradzi. Jaka jest odpowiedź CIECH-u na ten trend, na te wyzwania związane z zieloną transformacją?

Kamil Majczak: W tym przypadku patrzymy na trzy główne filary tego, co robimy. Przede wszystkim jest to transformacja naszych źródeł energetycznych, czyli odejście od węgla czy gazu, przy czym należy pamiętać, że w naszej sytuacji to jest jeszcze trudniejsze, bo nie możemy łatwo elektryfikować procesu. Przysłowiowe wiatraki czy fotowoltaika są poza naszym zasięgiem. My potrzebujemy wysokociśnieniowej pary, czyli dosyć tradycyjnych technologii generowania energii. Biomasa jest jednym z przykładów, gdzie robimy proces. Weszliśmy na rynek z procesem skonwertowania kotła z węgla na biomasę (jest w naszym zakładzie w Inowrocławiu). Instalacja termicznego przetwarzania odpadów w Inowrocławiu, którą również rozwijamy i sprawdzamy, jak nowe technologie mogą nam w tym pomóc. Oczywiście dalej wykorzystujemy gaz, biogaz, a także nowe technologie, które będą wchodziły na rynek. Drugi filar to poprawa efektywności, o czym często tak mało mówimy, bo pamiętamy o tych dużych tematach, które zmieniają duży obraz, z czego jest generowana energia. Największe możliwości poprawy w przedsiębiorstwach daje efektywnościowa poprawa procesów. Dążenie do poprawy krok po kroku 1, 2, 3% tego, jak wykorzystujemy tę energię, jak efektywnie produkujemy. Te projekty też dają największy zwrot z inwestycji. Na początku, gdy jesteśmy w stanie poprawić coś w naszym procesie, czy go zdigitalizować, inwestycje bardzo szybko się spłacają. Dużo naszych środków i energii idzie w kierunku digitalizacji i automatyzacji procesów, użycia najnowszych technologii, by te procesy były jak najefektywniejsze. Trzeci filar to innowacyjność, czyli poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak skorzystać z technologii, które dziś są w fazie początkowej.  Wiemy, że jest za wcześnie, żeby rozpisać projekt, że za cztery lata nie będziemy mieli  gotowej instalacji, nowego kotła czy elektrociepłowni, ale jesteśmy świadomi, że innowacje są niezbędne, żeby te cele energetyczne realizować. Cel niskiej emisyjności czy neutralności klimatycznej wymaga nowych technologii. I tu aktywnie patrzymy na “carbon capture and storage”, jak to możemy zastosować w naszych instalacjach, jak możemy zastosować SMR-y, nowe technologie generowania energii elektrycznej, jak zmienić, czy zelektryfikować proces, a także zupełnie inaczej rozwiązać proces chemiczny, żeby nowe technologie wdrażać i móc te ostatnie, najtrudniejsze 10 – 20% emisji za 20 lat skonwertować.

Barbara Oksińska: W tym roku kończy się obowiązywanie strategii CIECH-u. Czy zarząd pracuje już nad nową strategią i czy może Pan uchylić rąbka tajemnicy, co tam się znajdzie? Jakie będą główne kierunki działania na kolejne lata CIECH-u?

Kamil Majczak:  Tak, pracujemy. Jeszcze obowiązuje nas obecna strategia, ale już pracujemy nad nową, idącą nieco dalej w przyszłość. Wcześniej żyliśmy w takich trzyletnich okresach planowania. Teraz chcemy nadal żyć w takim planie taktycznym, ale też wiedzieć, co nas czeka za 6 lat.

Barbara Oksińska: Czyli jaka będzie perspektywa?

Kamil Majczak:  Sześcioletnia perspektywa strategiczna z jasnym planem taktycznym, co musimy zrobić w 3 lata, żeby się zbliżyć do tej strategii. Mamy 6 biznesów. 50% biznesu w Polsce, 30% w Niemczech, resztę w innych krajach europejskich. Biznes sodowy jest zdecydowanie największy, z dwoma zakładami w Polsce i jednym w Niemczech. Na ten biznes stawiamy, wzmacniamy go, poprawiamy jego efektywność. To tam też jest nasza największa emisyjność, którą widzimy. Mamy wyznaczoną jasną drogę, jak ją chcemy poprawić i gdzie chcemy się znajdować w tym okresie. Widzimy też bardzo dobre perspektywy rozwoju i to rozwoju poza granicami Polski w pozostałych biznesach, czyli w biznesie solnym, w który zainwestowaliśmy. Widzimy, że dalej możemy umacniać naszą pozycję na rynku europejskim. Podobnie, jeśli chodzi o biznes środków ochrony roślin, w przypadku którego zainwestowaliśmy w nowoczesne technologie, w technologie, które dają większą efektywność produktów na polu przy jednocześnie mniejszym zużyciu chemii. Zatem planujemy tę innowacyjność dalej rozwijać, dalej wprowadzać w kolejnych krajach na rynkach europejskich. Widzimy w tym ogromny potencjał i dlatego we wspomniane biznesy będziemy jeszcze bardziej inwestować, iść międzynarodowo, wychodzić z Polski, budować na solidnej bazie, fundamencie, jaki mamy w Polsce, czempionów europejskich. Patrząc trochę dalej w przyszłość, słyszeliśmy wcześniej od Pana Prezesa (dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC, przyp. red.), że w chemii są technologie, są obszary, które rosną bardzo szybko nawet w Europie i my w takie obszary chcemy w kolejnych latach inwestować. Od ponad dwóch lat działamy na rynku venture capital w obszarze chemicznym, technologicznym i zrealizowaliśmy dotąd 5 inwestycji. Kolejne mamy w toku i widzimy, że świat nowych technologii ma i będzie miał coraz większe znaczenie w przyszłości. Chcemy to wykorzystać, chcemy wiedzieć, jak dalej budować nasz portfel biznesów, wchodząc w nowe obszary. Obszary, w których dzisiaj jeszcze nie jesteśmy, które być może obecnie nie istnieją jeszcze za bardzo na rynku, ale wiemy, że będą miały coraz większe znaczenie. I to będzie nasz nowy kierunek strategiczny w długoterminowym rozwoju grupy.

 Zapraszamy do obejrzenia wywiadu. Materiał dostępny jest na naszym kanale Youtube: