Polska Izba Przemysłu Chemicznego na EU Industry Days 2025

5-6 czerwca 2025 r odbyły się Europejskie Dni Przemysłu (EU Industry Days; EUID) – najważniejsze coroczne wydarzenie Komisji Europejskiej poświęcone przyszłości europejskiego przemysłu. Tegoroczna edycja, zorganizowana w związku z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej, po raz pierwszy odbyła się w Polsce – w Rzeszowie. W ramach oficjalnej agendy wydarzenia Polska Izba Przemysłu Chemicznego (PIPC) zorganizowała panel dyskusyjny „From Declaration to Action: Advancing Global Standards and EU Competitiveness in Sustainable Chemical Management”. W trakcie EUID odbyło się także wydarzenie towarzyszące organizowane przez PIPC pt. „Polska Chemia w Prezydencji PL – bilans działań i postulaty branży”.

EU Industry Days to najważniejsze coroczne wydarzenie w Europie, podczas którego omawiane są najważniejsze kwestie polityki przemysłowej, nawiązywane są kontakty między liderami przemysłu i poszerzana jest baza wiedzy europejskiego przemysłu. Tegoroczna edycja odbyła się w Polsce, przy wsparciu polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Jest to jedno z flagowych wydarzeń polskiej prezydencji w Radzie UE.

Dialog o zrównoważonym zarządzaniu chemikaliami na scenie EUID

W panelu dyskusyjnym zorganizowanym przez PIPC pt. „From Declaration to Action: Advancing Global Standards and EU Competitiveness in Sustainable Chemical Management” gościli przedstawiciele organizacji międzynarodowych:

• Bob Diderich, Head of Division, Environment Directorate, OECD,
• Kay Williams, Head of the Global Framework on Chemicals Secretariat, UNEP,
• Folco Ciulli, Executive Director, ECRN.

Debatę moderował Szymon Domagalski, Radca ds. Regulacji w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego.

Dyskusja koncentrowała się na tym, jak nowo przyjęte Globalne Ramy dotyczące Chemikaliów (GFC) mogą wspierać bezpieczne i zrównoważone zarządzanie substancjami chemicznymi na całym świecie, a jednocześnie wzmacniać konkurencyjność i pozycję eksportową europejskiego przemysłu chemicznego.

Uczestnicy panelu stwierdzili, że Unia Europejska dysponuje dziś najbardziej zaawansowanymi i restrykcyjnymi ramami legislacyjnymi dotyczącymi chemikaliów na świecie, w tym m.in. dzięki rozporządzeniom REACH i CLP. Model ten opiera się na wysokim poziomie ochrony zdrowia i środowiska oraz systematycznym wspieraniu innowacji poprzez poszukiwanie bezpiecznych zamienników dla substancji wycofywanych z rynku. Jednak na tle globalnym takie podejście wciąż pozostaje wyjątkiem, bowiem wiele krajów rozwijających się nie dysponuje nawet podstawowymi ramami prawnymi w tym zakresie, a ich systemy często pozbawione są dostępu do danych, narzędzi oceny ryzyka, bezpiecznych alternatyw czy skutecznych mechanizmów egzekwowania przepisów. To prowadzi nie tylko do realnych zagrożeń zdrowotnych i środowiskowych – ale również do utrwalenia negatywnego wizerunku całej branży chemicznej w oczach opinii publicznej.

Co więcej, skutki tej nierównowagi odczuwalne są także w Europie – poprzez chemikalia obecne w importowanych produktach czy transgraniczne przemieszczanie się zanieczyszczeń. Dlatego potrzebne są globalne ramy, które wyrównają warunki i zapewnią zbliżone standardy w zarządzaniu chemikaliami we wszystkich regionach – takie jak Global Framework on Chemicals (GFC).

Podczas sesji dyskutowano o tym, jak globalne standardy takie, jak GHS (Globalny system zharmonizowanej klasyfikacji) czy też mechanizmy OECD, takie jak wzajemne uznawanie danych – Mutual Acceptance of Data (MAD), umożliwiają konwergencję przepisów, która nie tylko sprzyja równej konkurencji, ale też ogranicza koszty administracyjne i operacyjne. Dzięki nim firmy mogą uniknąć kosztownego powielania testów i przyspieszyć rejestrację substancji, co może przełożyć się na oszczędności sięgające ponad 300 mln euro rocznie, jak również uproszczenie handlu międzynarodowego oraz wzmocnienie zaufania do systemów regulacyjnych.

Wdrażanie globalnych zasad wzmacnia pozycję Europy na rynkach zewnętrznych, a dzięki promocji tego standardu, Europa nie tylko otwiera nowe rynki eksportowe, lecz także staje się punktem odniesienia dla reszty świata. Szczególną rolę w tym procesie odgrywają regiony i klastry przemysłowe, ponieważ to one są najbliżej przemysłu. Dzięki swojej strukturze mogą działać jako pomost między polityką a biznesem, przekładając globalne zasady na lokalne strategie działania.

Paneliści zwrócili również uwagę na potrzebę zmiany paradygmatu. Zrównoważone zarządzanie chemikaliami nie powinno być postrzegane jako koszt, lecz jako inwestycja w odporność, reputację, dostęp do finansowania ESG oraz długofalową przewagę konkurencyjną. W warunkach rosnących kosztów energii i surowców, konkurowanie ceną przestaje być możliwe, dlatego potrzebna jest przewaga oparta na jakości, bezpieczeństwie i innowacyjności produktów. GFC może stanowić fundament takiego modelu wzrostu.

Wydarzenie towarzyszące PIPC: postulaty na zakończenie polskiej prezydencji

W trakcie EU Industry Days odbyło się również wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez PIPC pt. „Polska Chemia w Prezydencji PL – bilans działań i postulaty branży”. Celem wydarzenia było podsumowanie aktywności PIPC w okresie polskiej prezydencji w Radzie UE oraz dyskusja nad kwestiami kluczowymi dla przemysłu chemicznego, które powinny zostać zaadresowane po jej zakończeniu. Spotkanie było dedykowane Członkom PIPC.

Debata miała charakter warsztatowy i została poprowadzona przez: dr. inż. Tomasza Zielińskiego, Prezesa Zarządu PIPC oraz Aleksandrę Sutryk, Główną Specjalistkę ds. Regulacji w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego. W debacie udział wzięli m.in. przedstawiciele BASF Polska, Fundacji Plastics Europe Polska, Grupy Azoty, Łukasiewicz – ICSO ”Blachownia”, Marma Polskie Folie, ORLEN, Qemetica, Stockmeier Chemia.

Uczestnicy wypracowali wnioski i rekomendacje dla europejskich instytucji, które mają zostać przekazane m.in. Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, Stałemu Przedstawicielstwu RP przy UE oraz przyszłej duńskiej prezydencji. W centrum postulatów znalazły się kwestie związane z ochroną konkurencyjności europejskiego przemysłu, transformacją przemysłową, w tym z finansowaniem transformacji, oraz z zapewnieniem sprzyjającego otoczenia regulacyjnego zwłaszcza w kontekście urealnienia celów pakietu Fit for 55 oraz zbliżającej się rewizji rozporządzenia REACH.