Przyszłość Polskiej Chemii w obliczu zielonej transformacji – dr inż. Tomasz Zieliński na Polskim Kongresie Klimatycznym 2025

25-26 marca 2025 r. w Warszawie odbył się Polski Kongres Klimatyczny zorganizowany przez Europejską Fundację Inwestycji Zrównoważonych. Dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, został członkiem Rady Programowej wydarzenia. Ponadto wziął udział w dwóch panelach dyskusyjnych.

Transformacja energetyczna w hutnictwie, przemyśle chemicznym i cementowym i jej wpływ na konkurencyjność względem producentów spoza Unii Europejskiej

Pierwszy z nich został objęty patronatem merytorycznym WiseEuropa. Oprócz Prezesa Zielińskiego zasiedli w nim: Adrian Sienicki, Prezes Zarządu, Huta Częstochowa; Paweł Nowakowski, Dyrektor obszaru Środowisko, produkty uboczne i zarządzanie majątkiem, ArcelorMittal; Mirosław Motyka, Prezes Zarządu, HIPH; Maciej Drozd, Dyrektor Forum Energii i Klimatu, ZPP. Moderatorem dyskusji był Maciej Bukowski, Prezes Zarządu, WiseEuropa.

Wprowadzeniem do panelu była prezentacja wyników analiz WiseEuropa, poświęcona w szczególności sektorowi stalowemu. Dodatkowo paneliści rozmawiali o przyszłości hutnictwa, przemysłu chemicznego i cementowego w Polsce i Europie pod kątem zielonej transformacji. Dyskusja koncentrowała się na aspektach strategicznych, technologicznych, gospodarczych i środowiskowych, z uwzględnieniem perspektywy polityk publicznych oraz wyzwań transformacyjnych.

Branża chemiczna od kilku lat jest w trudnej sytuacji, m.in. ze względu na wielowątkowość i przeplatanie się kilku różnych podsektorów chemii, a także inne czynniki zewnętrzne, takie jak pandemia COVID-19 czy aktualna sytuacja geopolityczna.

Prezes Zieliński zwrócił uwagę na konflikt między dążeniem do zielonej transformacji a koniecznością ochrony interesów przedsiębiorców. Podkreślił, że zbyt surowe przepisy, bez odpowiednich zachęt, osłabiają konkurencyjność branży i utrudniają osiągnięcie celów związanych z redukcją emisji dwutlenku węgla.

Zwrócił uwagę, że w ostatnich latach kilkanaście milionów ton mocy produkcyjnych w Europie zostało wyłączonych, ponieważ nie były w stanie się utrzymać. Powodem było przeregulowanie sektora, potężne koszty funkcjonowania i napływająca konkurencja z tańszych regionów świata.

Finansowanie, technologie, odpowiednia ilość czasu oraz potężny pakiet deregulacji, to czynniki, których aktualnie najbardziej potrzebuje europejski przemysł chemiczny, aby z jednej strony ochronić swój rynek i jednocześnie zrealizować cele zielonej transformacji.

Prezes Zieliński ocenił również Clean Industrial Deal. Podkreślił, że branża przemysłowa długo wyczekiwała dokumentu Komisji, w którym finalnie nie znalazły się żadne konkretne rozwiązania i propozycje działań, które mogłyby prowadzić do dekarbonizacji i poprawy konkurencyjności sektora na arenie międzynarodowej. W kontekście przyspieszenia procesu zazieleniania przemysłu wspomniał o konieczności uznania przez Komisję Europejską m.in. technologii recyklingu chemicznego jako komplementarnej do recyklingu mechanicznego oraz stworzenie odpowiednich ram regulacyjnych, wprowadzenie ułatwień i uproszczeń w procesie pozyskiwania decyzji.

Polska Izba Przemysłu Chemicznego skomentowała Clean Industrial Deal oraz pierwszy pakiet uproszczeń Omnibus po publikacji dokumentów. Pierwsza analiza Ekspertów PIPC dostępna jest stronie:

1. Clean Industrial Deal.
2. Pakiet uproszczeń Omnibus.

Transformacja klimatyczno-energetyczna – czy polski i europejski przemysł utrzyma konkurencyjność?

Na zakończenie pierwszego dnia Kongresu odbyła się debata, w której udział wziął dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu, Polska Izba Przemysłu Chemicznego; Piotr Mikusek, Dyrektor Biura Regulacji, Grupa Azoty; Aleksandra Stanek-Kowalczyk, Partnerka, EY; Wojciech Kędzia, Prezes Zarządu, Huty Łabędy SA; Krzysztof Kutek, Director Water and Climate Change,  Arcadis; Anita Bednarek, Dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju,  Goodvalley; Bartosz  Toczony, Dyrektor Departamentu Strategii Pionu Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej, Santander Bank Polska. Moderatorem dyskusji był Robert Jeszke, Zastępca Dyrektora ds. Zarządzania Emisjami, Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy IOŚ-PIB, KOBIZE.

Przejście na czystą energię stawia przed przemysłem nowe wyzwania, ale także otwiera drogę do optymalizacji kosztów i zwiększenia konkurencyjności. Eksperci rozmawiali o tym, jaką rolę odgrywają klienci przemysłowi w tym procesie i jakie strategie mogą wdrożyć, by skutecznie łączyć oszczędności z dekarbonizacją.

Ważnym elementem dyskusji była także rola przemysłu rolno-spożywczego i tradingowego w transformacji rolnictwa i produkcji żywności. W obliczu polityki klimatycznej UE i zmian w globalnym łańcuchu dostaw, Prelegenci poruszyli również kwestię wpływu importu nawozów z Rosji i Białorusi na europejski rynek oraz sposoby finansowania działań rolników na rzecz ochrony klimatu.

Zdaniem Prezesa Zielińskiego przyszłość branży zależy od konkretnych rozwiązań, które zaproponuje Komisja Europejska w ramach poszczególnych elementów zawartych chociażby w Clean Industrial Deal.

Podczas panelu zostały również poruszone kwestie dot. CBAM. Prezes Zieliński przypomniał, że na początku miał być to mechanizm, który będzie wyrównywał koszty, jakie ponoszą europejscy producenci w zakresie śladu węglowego, wyrównując różnicę dla importerów, którzy nie ponoszą tych kosztów. Podkreślił, że sam mechanizm w obecnym kształcie, nie będzie jednak w stanie pomóc w osiągnięciu celów klimatycznych. Kiedy Komisja Europejska zaczęła łączyć ten mechanizm z EU ETS, zaczął się on przekształcać w mechanizm współgrający z rynkiem spekulacyjnym, jakim jest rynek CO₂.

XII Kongres Polska Chemia

XII Kongres Polska Chemia, który odbędzie się w dniach 29-30 maja 2025 r. w Krakowie, to najważniejsze wydarzenie branży chemicznej w Polsce. Organizowany przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego XII Kongres Polska Chemia będzie kontynuacją debaty na temat przyszłości branży chemicznej, ze szczególnym uwzględnieniem tematów istotnych dla sektorów energochłonnych. Ponadto, uczestnicy będą mieli okazję do podsumowania kluczowych założeń polskiej prezydencji w Radzie UE, która zakończy się w czerwcu 2025 r.

Zakres tematyczny i szczegóły wydarzenia: https://kongrespolskachemia.pl/