Zmiany regulacyjne dot. półproduktów wykorzystywanych w procesie produkcji polimerów silikonowych – podsumowanie webinaru PIPC i SiE-Silicones Europe

Polska Izba Przemysłu Chemicznego (PIPC) we współpracy z SiE-Silicones Europe – grupą sektorową Cefic – oraz przy wsparciu Izb Chemicznych z regionu Europy Środkowo-Wschodniej (Bułgarii, Węgier, Słowacji, Rumunii i Chorwacji) zorganizowała międzynarodowy warsztat dotyczący zagadnień związanych z aspektami regulacyjnymi substancji D4, D5 i D6 wykorzystywanych w procesie produkcji polimerów silikonowych.

To, jak ważną rolę w napędzaniu innowacji i wspieraniu strategicznych sektorów gospodarki odgrywają silikony, może świadczyć bardzo duże zainteresowanie udziałem w spotkaniu  przedstawicieli nie tylko branży chemicznej, lecz także sektorów: motoryzacyjnego, kosmetycznego, medycznego czy chemii gospodarczej., oraz przedstawicieli administracji.

Podczas webinaru Sindija Armanoviča, przedstawicielka Silicones Europe, przedstawiła obszerną prezentację, w której oprócz aspektów regulacyjnych, skupiono się na znaczeniu sektora silikonów, ich zastosowaniach, właściwościach oraz znaczeniu w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju i wpływu na wiele polityk UE.

Prezentacja stanowiła wprowadzenie do obszernej dyskusji podczas sesji pytań i odpowiedzi, w której udział wzięli również dwaj członkowie SiE-Silicones Europe reprezentujący producentów silikonów – Karl Evans (DOW Chemicals) oraz Achim Kaiser (Wacker). Dyskusję moderował Szymon Domagalski, Radca ds. Regulacji w PIPC.

Odpowiadając na pytania uczestników i prezentując dodatkową perspektywę branży, przedstawiono zagadnienia dotyczące dwóch równoległych procesów regulacyjnych oraz związane z nimi wyzwania i ryzyka. Równocześnie przygotowywane jest bowiem rozszerzenie obecnie obowiązującego ograniczenia dla D4 i D5 o ograniczenia obejmujące D6 oraz większy zakres zastosowań w ramach zmiany załącznika XVII do rozporządzenia REACH oraz propozycji Komisji dotyczącej nominacji tych samych substancji do załącznika B konwencji sztokholmskiej.

Ryzyka związane z włączeniem do załącznika XVII REACH

Prelegenci zwracali uwagę na ryzyka związane z rozbieżnościami między projektem propozycji ograniczenia stosowania D4, D5 i D6, przedstawionym przez Komisję Europejską, a ostatecznymi opiniami przyjętymi przez komitety ECHA (RAC i SEAC).  W opinii prelegentów zmiany te, w sposób niezamierzony, mogą wpłynąć na zastosowanie polimerów silikonowych używanych w przemyśle.

W ostatecznej opinii RAC/SEAC, paragraf 1(b) wyłączał w sposób szczególny D4, D5 i D6, jeśli stanowiły one składniki (zanieczyszczenia) polimerów silikonowych, które nie były częścią mieszaniny. Co skutkowało w przypadku zastosowań przemysłowych wprowadzeniem derogacje dla zastosowania końcowego polimerów silikonowych., Przykłady takich zastosowań obejmują dodatki funkcyjne, różne rodzaje powłok, oleje do amortyzatorów lub płyny hydrauliczne, płyny do transferu ciepła lub chłodzenia oraz smary.  Modyfikacja paragrafu 1 w najnowszej wersji projektu przedstawionego przez Komisję ograniczenia oznacza, że takie zastosowania mogą być objęte zakresem ograniczenia.

Podczas dyskusji zwracano uwagę, że ocena komitetów RAC i SEAC została dokonana z uwzględnieniem derogacji zastosowań przemysłowych polimerów silikonowych i nie uwzględniała skutków wprowadzenia ograniczenia w tym zakresie. Z tego względu przemysł i inne zainteresowane strony nie miały możliwości odniesienia się do  wpływu ograniczenia na te zastosowania. Prelegenci zachęcali więc do aktywnego rzecznictwa w celu zmiany Paragrafu 1(b) na zgodny z opiniami RAC i SEAC uwzględniającymi zwolnienie dla zastosowań przemysłowych polimerów.

Ryzyka związane z propozycją Komisji dotyczącą nominacji D4, D5, D6 do załącznika B konwencji sztokholmskiej

Obszernej krytyce poddano również propozycję nominacji substancji D4, D5 i D6 do załącznika B konwencji sztokholmskiej. Prelegenci podkreślali, że konwencja sztokholmska nie jest odpowiednim narzędziem politycznym do osiągniecia pożądanego efektu w zakresie rozwiązywania problemów związanych z produktami do pielęgnacji osobistej na poziomie globalnym, z uwagi na brak możliwości zapewnienia, że ograniczenia nie dotkną polimerów silikonowych.

Intencją proponentów włączenia D4, D5 i D6 do konwencji sztokholmskiej jest wprowadzenie podobnych ograniczeń jak w rozporządzeniu REACH na forum globalnym. Istnieje jednak wiele wątpliwości zarówno naukowych, co do spełniania przez w/w siloksany wszystkich kryteriów POPs (Toksyczność, Bioakumulacja, Mobilność w środowisku – szczegółowo opisanych w załączonych dokumentach), jak również ryzyka związanego z możliwością rozszerzenia ograniczeń poza te wynikające z rozporządzenia REACH. Warto zaznaczyć, że po przedłożeniu propozycji włączenia substancji / grupy substancji do konwencji sztokholmskiej, proponent traci kontrolę nad procesem, a ostateczny kształt przyjętego ograniczenia ustalany jest przez Strony Konwencji podczas Konferencji Stron Konwencji. Wynik negocjacji między stronami jest trudny do przewidzenia i często znacząco odbiega od pierwotnej propozycji, co mogłoby doprowadzić do globalnego zakazu stosowania D4, D5 i D6, które są niezbędnym elementem polimerów silikonowych.

Podczas dyskusji zwrócono również uwagę, że ewentualne włączenie przedmiotowych siloksanów do konwencji sztokholmskiej przyczyni się do nierówności w handlu międzynarodowym, w związku z tym, że USA nie są stroną konwencji sztokholmskiej, a Chiny i wiele innych dużych gospodarek mogą zastosować odpowiednie klauzule, dzięki którym nie muszą implementować niekorzystnych dla siebie zmian załączników. Rozważając ten scenariusz, warto zwrócić uwagę na ryzyko przenoszenia produkcji poza UE, co negatywnie wpłynęłoby na konkurencyjności wielu kluczowych branż.