Biel tytanowa – korzystne dla przemysłu orzeczenie Trybunału UE

 Biel tytanowa – korzystne dla przemysłu orzeczenie Trybunału UE

Trybunał UE wydał orzeczenie dotyczące klasyfikacji ditlenku tytanu – TiO2 (tzw. bieli tytanowej), w sprawie której od kilku lat interweniowała Polska Izba Przemysłu Chemicznego (PIPC), przedstawiając argumenty zainteresowanych przedsiębiorstw, jak również stając w obronie producentów, dystrybutorów i użytkowników substancji.

Od kilku lat na arenie unijnej trwał proces klasyfikacji bieli tytanowej (ditlenku tytanu) pod kątem działania rakotwórczego na człowieka (kategoria 1B).  Wprowadzenie wskazanej kategorii stwarzało realne ryzyko dla całej branży chemicznej, w tym Członków Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego. Przychód ze sprzedaży ditlenku tytanu w 2021 roku wyniósł 365 mln PLN.

Zastosowanie dużych obostrzeń w stosowaniu substancji groziło wycofaniem z rynku szeregu produktów z rozmaitych gałęzi przemysłu, a tym samym znaczącym zmniejszeniem wolumenu produkcji i sprzedaży. Konsekwencje, jakie niosłoby za sobą przyjęcie propozycji Komisji Europejskiej i objęcie ditlenku tytanu rozporządzeniem CLP skutkowałoby m.in. utratą konkurencyjności przez unijnych producentów bieli tytanowej, w tym przez polskiego producenta – biel tytanowa produkowana przez Chiny będzie o wiele bardziej konkurencyjna cenowo. Zastąpienie ditlenku tytanu byłoby kosztowne (przykłady szacunkowe: 0,05 – 60 mln EUR na przedsiębiorstwo), czasochłonne (od 2 do nawet 20 lat) i z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że substytut nie sprostałby wymogom jakościowym.

Zastosowanie bieli tytanowej

Biel tytanowa stosowana jest powszechnie m.in. do produkcji farb i powłok, tworzyw sztucznych, papieru, jak również w przemyśle kosmetycznym np. do produkcji kosmetyków przeciwsłonecznych. W codziennym życiu stale mamy styczność z wyrobami zawierającymi ditlenek tytanu. Można go znaleźć w papierze, kosmetykach, lekach, artykułach medycznych i wyrobach spożywczych. Szczególną właściwością substancji jest jej wyjątkowa zdolność do nadawania wyrobom nieprzeźroczystości i rozjaśniania ich barwy.

Trybunał unijny stwierdził jednak, że wniosek zawarty w opinii Komitetu ECHA ds. Oceny Ryzyka (RAC), zgodnie z którym sposób działania rakotwórczości, na którym oparł się komitet, nie może zostać uznany za toksyczność wewnętrzną w klasycznym znaczeniu, lecz powinien zostać uwzględniony w ramach zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania na podstawie rozporządzenia nr 1272/2008, a Komisja popełniła oczywisty błąd w ocenie bazując na opinii RAC i nie opierając się na wiarygodnych, rzetelnych dowodach naukowych.  

Działania PIPC

Temat ten był stale monitorowany przez PIPC, która na poszczególnych etapach całego procesu aktywnie przekazywała głos przemysłu do krajowej administracji. Starania Izby przyniosły skutek – podczas głosowania na Komitecie REACH w 2019 r. Polska była wśród krajów sprzeciwiających się zaproponowanej klasyfikacji. Ponadto, w wyniku prac nad tematem, PIPC, wraz z organizacjami branżowymi z Europy Centralnej zbudowała silny, proprzemysłowy front w Parlamencie Europejskim. Długotrwałe działania PIPC doprowadziły do zmiany rozumienia problemu przez licznych europarlamentarzystów, polską administrację publiczną w kraju oraz w Brukseli. W rezultacie nastąpiła zmiana proponowanej klasyfikacji z kat. 1B na 2.

Utrzymanie „kategorii 2” pozwala przedsiębiorstwom na dalszą produkcję substancji na dotychczasowym poziomie. Na gruncie europejskim stanowi to efekt wspólnego, wieloletniego międzynarodowego współdziałania PIPC – jako krajowej eksperckiej organizacji branżowej, z organizacjami m.in. w ramach Grupy Wyszehradzkiej, we współpracy z Parlamentem Europejskim czy ECHA (Europejska Agencja Chemikaliów) i TDMA (Stowarzyszenie Producentów Ditlenku Tytanu) oraz CEFIC. Nieocenione jest także duże zaangażowanie w sprawę ze strony wielu firm członkowskich PIPC, jak choćby Grupa Azoty Zakłady Chemiczne “Police” S.A. i BASF.

Orzeczenie Trybunału nie jest jeszcze prawomocne, jednak daje dużą nadzieję na zmianę klasyfikacji (kategoria 2). Polska Izba przemysłu Chemicznego będzie aktywnie monitorować temat.

Posty pokrewne