CBAM czyli mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2
Ten tekst jest dla Ciebie, jeśli Twoja działalność związana jest z importem:
- stali i żelaza,
- aluminium,
- nawozów,
- cementu,
- energii elektrycznej,
- wodoru.
DLACZEGO TO WAŻNE I CO TO OZNACZA?
CBAM to nowy mechanizm europejskiego prawa klimatycznego, którego celem jest wyrównanie warunków konkurencji pomiędzy przemysłem europejskim a zagranicznym poprzez nałożenie na importowane produkty opłaty za „wbudowane” emisje. CBAM stanowi lustrzane odbicie europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych dostosowanym do warunków importu. Mechanizm wprowadza do unijnego porządku prawnego rozporządzenie 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2.
CZEGO DOTYCZĄ NOWE PRZEPISY?
CBAM będzie obejmował importerów sprowadzających do UE towary objęte załącznikiem II do rozporządzenia (zob. w pliku załączonym poniżej) z państw poza UE. Z zakresu rozporządzenia wyłączone będą towary sprowadzane z Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Lichtensteinu, gdyż te państwa włączone są do systemu EU ETS lub posiadają własny system handlu uprawnieniami do emisji z nim połączony.
JAKIE SĄ NAJWAŻNIEJSZE OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z CBAM’U?
Od 1 stycznia 2026 roku towary objęte CBAM’em będą mogły być przywożone na obszar celny UE wyłącznie przez upoważnionego zgłaszającego CBAM. Za rejestrację upoważniających zgłaszających (składającego zgłoszenie celne do dopuszczenia towarów do obrotu) odpowiedzialne są organy krajowe. Upoważniony zgłaszający będzie każdorocznie zobowiązany do raportowania „wbudowanych emisji” oraz ich rozliczania za pomocą certyfikatów CBAM’owych. Czym są wbudowane emisje? Oznaczają emisje bezpośrednie uwalniane podczas produkcji towarów oraz emisje pośrednie pochodzące z wytwarzania energii elektrycznej zużywanej podczas procesów produkcyjnych.
JAK WYGLĄDA PROCES ROZLICZANIA EMISJI?
Aby rozliczyć emisje wbudowane należy umorzyć certyfikaty CBAM-owe odpowiadające liczbie wbudowanych emisji w danym roku. Jeden certyfikat CBAM-owy odpowiada jednej tonie emisji eq. CO2. Cena certyfikatów będzie ustalana na podstawie średniej ceny uprawnień do emisji ETS w danym tygodniu. Certyfikaty nie będą podlegały obrotowi na rynku wtórnym. Ilość certyfikatów, które będzie należało umorzyć będzie ulegała proporcjonalnemu dostosowaniu w celu uwzględnienia ceny za CO2 zapłaconej w kraju pochodzenia towaru oraz darmowych przydziałów uprawnień do emisji w UE.
JAKIE OBOWIĄZKI JUŻ TERAZ WPROWADZA CBAM?
Od października 2023 r. importerzy produktów CBAM są w uproszczonym zakresie zobowiązani raportować organom celnym emisje wbudowane w importowanych produktach. Na obecnym etapie nie są oni zobowiązani rozliczać emisji. Brak realizacji ww. obowiązku wiąże się z karami finansowymi.