Jak bardzo cyfrowa jest Polska Chemia? Artykuł Ekspertów PIPC

Digitalizacja i cyfryzacja, choć z jednej strony są to dwa odrębne procesy, z drugiej zaś – ściśle ze sobą powiązane. Digitalizacja obejmuje przygotowanie i uporządkowanie dokumentów, ich cyfrową konwersję oraz udostępnianie użytkownikom w formie cyfrowej. Jest ona elementem szeroko pojętej cyfryzacji. Implementacja i udostępnianie systemów cyfrowych niewątpliwie zwiększają efektywność pracy, usprawniają przepływ informacji, a także realizację procesów, szczególnie w branży przemysłowej. Transformacja cyfrowa stała się nieuniknionym procesem, o czym świadczą np. inwestycje firm w innowacyjne rozwiązania i rosnąca gama narzędzi cyfrowych. Nie należy jednak ograniczać jej tylko do podstawowych procesów w przedsiębiorstwie. Różnorodne inwestycje w technologie transformacji cyfrowej mogą być kluczem do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw.

Cyfryzacja, w tym szeroko rozumiane bezpieczeństwo cyfrowe, stanowi kluczowy element unijnych planów i strategii, które wspierają osiąganie nadrzędnych celów, takich jak realizacja Europejskiego Zielonego Ładu. Na początku 2023 r. Unia Europejska ogłosiła program „Droga ku cyfrowej dekadzie”, określający kierunki rozwoju transformacji cyfrowej UE.

Do 2030 r. planowane jest osiągnięcie konkretnych celów w czterech obszarach:

• wzrost umiejętności cyfrowych,
• cyfryzacja przedsiębiorstw,
• bezpieczna i zrównoważona infrastruktura cyfrowa,
• cyfryzacja usług publicznych.

Postępy w realizacji tych celów monitorowane są za pomocą systemu opartego na indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (ang. Digital Economy and Society Index – DESI), który dostarcza całościowego spojrzenia na poziom cyfryzacji w krajach UE. Z roku na rok Polska odnotowuje coraz lepsze wyniki w DESI, a ponadto plasuje się wśród krajów najszybciej nadrabiających dystans do liderów transformacji cyfrowej.

Świadomość przemysłu 4.0 w polskich przedsiębiorstwach

Ideą przemysłu 4.0 jest integracja ludzi, maszyn oraz systemów produkcyjnych w jedną sieć przy zastosowaniu współczesnych technologii komunikacyjnych, tak aby poszczególne elementy sieci mogły bez problemu się ze sobą komunikować. Dane przytoczone w Raporcie pokazują, że ponad 50% respondentów deklaruje dobre rozeznanie w zakresie idei Przemysłu 4.0 oraz potrafi wskazać konkretne przykłady wdrożeń. Ponadto ponad 12% regularnie czyta publikacje w tym temacie, a 9,6% osobiście wprowadza takie rozwiązania w swoim miejscu pracy. O inicjatywie nigdy wcześniej nie słyszało mniej niż 1%. Oznacza to, że świadomość dotycząca czwartej rewolucji przemysłowej wśród przedstawicieli polskiego przemysłu znacznie wzrasta.

Polska Chemia – na ile jest zdigitalizowana?

Cyfryzacja może być sposobem na zwiększenie efektywności, optymalizację procesów produkcyjnych oraz podniesienie konkurencyjności firm. Warto jednak pamiętać, że nie polega ona jedynie na wdrażaniu nowych narzędzi czy systemów, ale również na zmianie sposobu myślenia i działania całej organizacji. Przedsiębiorstwa powinny podchodzić do tego procesu z otwartością i elastycznością, traktując go jako ciągły rozwój, który przynosi długofalowe korzyści w postaci wzrostu konkurencyjności na rynku. Dane zebrane w Raporcie wskazują, że stopień digitalizacji produkcji na poziomie powyżej 81% wskazuje jedynie 4% firm, biorących udział w badaniu. To oznacza, że niewielki odsetek firm osiągnął bardzo wysoki poziom cyfryzacji. Średni poziom digitalizacji (41–60%) wskazuje największy odsetek – 30% respondentów. 

W przypadku branży chemicznej ponad 33% przedsiębiorstw określa cyfryzację produkcji w swojej firmie na poziomie 41–60%. Tylko 16,7% wskazuje, że cyfryzacja zachodzi w przypadku 61–80% procesów produkcyjnych. Co ciekawe – żadne przedsiębiorstwo z branży chemicznej nie zadeklarowało stopnia digitalizacji produkcji w swojej firmie na poziomie powyżej 81%.

Środki nie tylko z budżetu przedsiębiorstwa

Jednym z niezbędnych czynników w kontekście transformacji cyfrowej jest finansowanie – bez niego przedsiębiorstwom trudno będzie efektywnie przejść przez ten proces. Dane przytoczone w Raporcie wskazują, że średni procent zysków przeznaczanych przez branżę chemiczną na digitalizację wynosi 9%. Co więcej, jedynie 10% firm planuje zwiększenie budżetu, natomiast ponad 52% zamierza go utrzymać na takim samym poziomie.

Cyberbezpieczeństwo filarem transformacji cyfrowej

Cyberbezpieczeństwo odgrywa kluczową rolę w transformacji cyfrowej przedsiębiorstw przez zabezpieczanie ich zasobów cyfrowych przed zagrożeniami oraz umożliwianie bezpiecznego wdrażania nowych technologii. W miarę wzrostu zaufania firmy do wdrożonych technologii informacyjnych i komunikacyjnych rośnie również ryzyko ataków cybernetycznych, które mogą prowadzić do utraty danych, przerw w działalności oraz uszczerbku na reputacji. Efektywne strategie cyberbezpieczeństwa, takie jak regularne aktualizacje oprogramowania, monitorowanie sieci i edukacja pracowników, pomagają zabezpieczyć infrastrukturę IT i zapewniają ciągłość operacyjną, co jest niezbędne do osiągnięcia sukcesu w dynamicznie zmieniającym się środowisku cyfrowym.

Polskie przedsiębiorstwa w różnym stopniu są przygotowane do radzenia sobie z wirtualnymi zagrożeniami, zwłaszcza biorąc pod uwagę zmieniające się regulacje. Zgodnie z danymi pokazanymi w Raporcie 66% przedsiębiorstw odnotowało przynajmniej jeden incydent związany z cyberbezpieczeństwem. Procent ten jest o 8 p.p. wyższy niż w 2022 r. Wzrost liczby incydentów cyberbezpieczeństwa wśród przedsiębiorstw wskazuje na rosnące zagrożenia w obszarze cyfrowym, co podkreśla potrzebę wzmocnienia zabezpieczeń i podjęcia bardziej zaawansowanych działań ochronnych w firmach.

Fragmenty tekstu pochodzą z artykułu „Jak bardzo cyfrowa jest Polska Chemia”, autorstwa Aleksandry Sutryk, Głównej Specjalistki ds. Regulacji w Pionie Rzecznictwa i Legislacji, oraz Natalii Kosik, Młodszej Specjalistki ds. komunikacji, PIPC.

Pełny artykuł dostępny jest w najnowszym Raporcie PIPC – „Bezpieczna i Cyfrowa Chemia” (strony 80-91).