Okrągły Stół Branży Chemicznej „CSS oczami branży i administracji – ewolucja czy rewolucja na drodze do zrównoważonej chemii?”

19 września 2024 r., podczas wydarzenia Workshops&Networking PIPC “Cyfrowa i Bezpieczna Chemia”, Polska Izba Przemysłu Chemicznego we współpracy z BASF Polska zorganizowała drugi Okrągły Stół Branży Chemicznej na temat Unijnej Strategii ds. zrównoważonych chemikaliów (w skrócie: CSS): “CSS oczami branży i administracji – ewolucja czy rewolucja na drodze do zrównoważonej chemii?”.

Tegoroczne spotkanie miało szczególne znaczenie, ponieważ odbyło się dokładnie dwa lata po pierwszym Okrągłym Stole Branży Chemicznej, który był doskonałym wprowadzeniem do dyskusji na temat celów i wyzwań stawianych przed branżą chemiczną w wyniku unijnej Strategii CSS. Kontynuacja tej inicjatywy stanowiła okazję do podsumowania dotychczasowych działań na drodze wdrażania Strategii CSS oraz do dyskusji na temat aktualnych i przyszłych wyzwań. Moderatorami dyskusji byli: Kinga Świerad, CSS Advocacy Specialist, BASF Polska, Aleksandra Sutryk, Główna Specjalistka ds. Regulacji oraz Szymon Domagalski, Radca ds. Regulacji, Pion Rzecznictwa i Legislacji w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego.

W wydarzeniu wzięła udział dr Aleksandra Małyska z Komisji Europejskiej (Unit B2 – Safe & Sustainable Chemicals, DG Environment), która omówiła obecny status oraz planowane zmiany w zakresie regulacji dotyczących zarządzania chemikaliami w UE. Natomiast Dunja Drmač z Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego Cefic (Senior Manager Chemicals Legislation (REACH), Product Stewardship) przedstawiła perspektywę europejskiego przemysłu dotyczącą nowego pakietu dla przemysłu chemicznego mającego na celu uproszczenie rozporządzenia REACH.

W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele:

• administracji krajowej (Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, Biuro do spraw Substancji Chemicznych),
• organizacji branżowych (Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów Medycznych POLMED, Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin),
• uczelni (Politechnika Warszawska oraz Politechnika Warszawska Filia w Płocku),
• przemysłu (przedstawiciele firm członkowskich Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego).

W trakcie Okrągłego Stołu zostały podsumowane dotychczasowe postępy w realizacji założeń Strategii CSS, w tym rewizja rozporządzenia CLP, wdrożenie nowych klas zagrożeń, a także przyjęcie rozporządzenia w sprawie ekoprojektu. Główną częścią spotkania była jednak dyskusja nad możliwościami zaangażowania i wsparcia krajowej administracji w pracach nad Strategią, wyzwaniami związanymi z już przyjętymi inicjatywami oraz potencjalnym wpływem nowych inicjatyw CSS na polski przemysł chemiczny i sektory powiązane, także w kontekście zbliżającej się prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.

Podczas spotkania poruszono również temat zbierania danych na temat substancji PFAS. Celem tych działań jest zbadanie, w jakich sektorach istnieją dostępne alternatywy dla PFAS, a także w jakim zakresie są one stosowane. Zebrane informacje mają pomóc w ocenie, czy wprowadzenie zakazu użycia tych substancji jest możliwe, uwzględniając dostępność bezpiecznych zamienników. Jednocześnie podkreślono, że ważne jest zidentyfikowanie sektorów, w których alternatywy dla PFAS nie są jeszcze dostępne, co pozwoli na bardziej świadome i odpowiedzialne podejście do regulacji. Przedstawiciele branży zauważyli, że kwestie związane z PFAS spowodowały zatrzymanie wielu inwestycji. Widoczne jest jednak to, że Komisja Europejska zaczyna wsłuchiwać się w głosy przemysłu, choć skutki działań legislacyjnych są już odczuwalne.

Zwrócono też uwagę na potrzebę włączania wszystkich partnerów w łańcuchu dostaw na wczesnych etapach projektowania regulacji. Podkreślono, że zrozumienie specyfiki produkcji na każdym etapie jest kluczowe dla tworzenia skutecznych przepisów. W branży chemicznej, gdzie łańcuch dostaw często składa się z kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu ogniw, producenci nie mają pełnej kontroli nad tym, jak i co wytwarzane jest w poszczególnych elementach łańcucha. Dlatego istotne jest, aby regulacje uwzględniały różnorodność procesów produkcyjnych i angażowały wszystkich uczestników tego procesu, a nie tylko końcowego producenta.

Na zakończenie dyskusji padł apel do polskiej administracji o większe uwzględnianie interesów krajowego przemysłu chemicznego w procesie tworzenia regulacji. Uczestnicy wyrazili zaniepokojenie, że sektor chemiczny, już teraz poddawany silnej presji ze względu na dynamicznie zmieniające się przepisy, obawia się kolejnych zmian, które mogą wpłynąć na jego stabilność i rozwój. Podkreślono, że niezbędne jest, aby polska administracja aktywnie dbała o interesy rodzimych przedsiębiorstw, wspierając je w obliczu nowych wyzwań legislacyjnych, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.